DRAMA KÖPRÜSÜ BRE HASAN
Hayatlarımızın bir parçası olan türküler dinlendiğimizde içimizde oluşturan tuhaf hislerle hayatımızda geçmişimize ait anıları canlandırıyor. İçimde her zaman farklı bir yere sahip olan ‘Drama Köprüsü Bre Hasan’ türküsü Balkan topraklarından olmamın getirdiği duygusal bağ ile içimde her zaman farklı bir yere sahip olmuştur. Bu yüzden ilk olarak bu türküyle başlamak istiyorum.
Debreli Hasan, Trakya’da Drama’da büyümüş ve bin sekiz yüzlü yılların sonu ile bin dokuz yüzlü yılların başında Debreli lakabıyla tanınmış bir halk kahramanı, eşkıyadır. Ege dağlarının kahramanı çakırcalı Efe ile hemen hemen aynı yıllarda yaşadığı tahmin edilmektedir. Bazı kaynaklarda bu iki ünlü eşkıyanın karşılaştığı bile söylenmektedir. Debreli Hasan da çakırcalı gibi zenginden alan, yoksul halka dağıtan bir halk eşkıyasıdır. Kendisi için harcamamış, elde ettiği bütün varlığını halk için harcamıştır. Asıl mekânı Makedonya Dağları’dır. Yaklaşık kırkyıl boyunca bu dağlarda hüküm sürmüştür.
Türküde adı geçen Drama Köprüsü’nü de halkın kullanması için, zenginlerden aldıkları ile yaptırmıştır. Debreli Hasan ve çakırcalı, devletin olduğu kadar o yıllarda kervanlar ile ticaret yapmaya çalışan zenginlerin de büyük korkuları olmuştur. Hâlâ bölgede halkın ağzından söylenen “Debreli’den geçsen, çakırcalı’dan geçemezsin” sözü tam olarak bunu ifade etmektedir. Debreli Hasan’ın kalabalık bir birliği yoktur. En bilineni Karakedi lakaplı bir kızanıdır. Debreli’nin halkın gözünde büyük bir üne ve sevgiye sahip olmasının en büyük nedeni, yoksullara yardım etmesi ve özellikle de yoksul ama evlenemeyen gençleri evlendirmesidir. Bir keresinde evlenmek isteyen ama bunun için para bulamayan bir genç, yanına, tek sahip olduğu mal olan danasını alarak satmak için pazara giderken Debreli Hasan tarafından yolu kesilir. Debreli Hasan, kısa sürede delikanlıdan durumu öğrenir. Gence düğün için gereken bütün parayı verir. Ayrıca da danasını satmaması için kendisini öğütler. Bu gibi örnekler Debreli’nin ününün büyümesine yol açar.
Uzun yıllar boyunca üzerine gelen birlikleri bozan Debreli Hasan, tutsak yoldaşlarının umudu olmayı sürdürmüştür. Adaleti ile kısa sürede Trakya’nın, daha sonra da tüm Anadolu’nun kalbine yerleşmiştir. Adına yakılan bu türkü de kahramanlığı, yoldaşlığı anlatır.
Drama köprüsü Hasan, dardır geçilmez bre Hasan
Dardır geçilmez
Soğuktur suları Hasan bir tas içilmez
Soğuktur suları Hasan bir tas içilmez
Anadan geçilir Hasan, yardan geçilmez bre Hasan
Yardan geçilmez (yardan geçilmez)
At martini debreli Hasan dağlar inlesin
Drama mahpusunda hey dost canlar dinlesin
Mezar taşlarını Hasan, koyun mu sandın bre Hasan
Koyun mu sandın?
Adam öldürmeyi Hasan, oyun mu sandın?
Adam öldürmeyi Hasan, oyun mu sandın?
Drama mahpusunu Hasan, evin mi sandın bre Hasan
Evin mi sandın? (evin mi sandın?)
At martini debreli Hasan dağlar inlesin
Drama mahpusunda hey dost canlar dinlesin
At martini debreli Hasan dağlar inlesin
Drama mahpusunda hey dost canlar dinlesin
Yazar: Zeynep İnal
