Moratoryum borçların ve ödemelerin tamamını kapsayan, ödeme gücünü kaybetmiş olan bir borçlunun, borcunun tamamını ödeyemeyeceği veya bir kısmını ödeyemeyeceği anlamına gelmektedir. İktisadi alanda moratoryum ise vadesi gelmiş olan borçların mahkeme yolu ile borçlu olan kişiden ve alacaklı olan kişiler arasında bir anlaşma veya tek taraflı olarak ertelenmesi durumudur. Moratoryum ilanı olarak adlandırılmakta olan bu durum gerçekleştiğinde borçlar tamamen silinmez fakat çeşitli yapılandırmalara gidilebilir. Devletler bazında bu konu ele alındığında ; konsolidasyon kararı alan bir devlet, o an için bu borçların faizini dahi ödeyemeyecek durumdadır. İleriki yıllarda kendini düzeltip borçlarını kapatsa dahi, konsolidasyon işlemi, o ülkenin uluslararası kredi notunu ve prestijini düşürür. Hangi Durumlarda Moratoryum İlan Edilir? Deprem, sel, çığ gibi doğal afetlere uğramış olan bankaya olan borcun devlet veya ilgili banka tarafından ertelenmesi ya da yeni vadeler ile bağlanması moratoryumun örneğidir. Moratoryumun ilanı, devletlerin dış borçları için ya da ülkenin içerisindeki belirli grupların borçlarını yapılandırmak için de gerçekleştirilebilir. Moratoryum İlan Edilirse Ne Olur? Moratoryum ilan edilmesi durumunda var olan borçlar silinmezler yeniden yapılandırmaya giderler. Faiz oranları tekrar belirlenir. Moratoryum durumu genellikle ani krizlerden dolayı gerçekleşir. Bu sebeple geçici maddi sıkıntıları hafifletmek amacı ile ya da çözmek amacı ile ilan edilmektedir. Ödeme kolaylığı sağlanır ve kurumun finansal açıdan zorluklarla karşılaşması sebebi ile borçların bir kısmı ödenmeye devam ederken bir kısmı ertelenir. Yalnızca gereksiz yere yapılan harcamaları kısıtlamak ve azaltmak amacı ile planlanmış olan moratoryumlar, işletmelerin borçlarını geri ödeme veya gerekli olan operasyonel maliyetleri karşılamayı etkilememektedir. Bunların dışında doğal afetler sırasında bazı alanlardaki mülkler için yeni politikalar üzerinde moratoryumlar düzenlenir. Bunların sonucunda hak taleplerinde bulunma ihtimalleri anormal derecelerde fazla olduğu zaman kayıpların azaltılmasına yardımcı olur. Kamu Maliyesi Alanında Moratoryum Devletin mali anlamda güç durumda bulunduğu dönemlerde yeni bir anlaşma yapmak suretiyle borcun ödeme şekli ve süresini yeni esaslara bağlamasına moratoryum denir. Moratoryumda borç ortadan kalkmamakta, ödemeler ertelenmekte, faiz oranları yeniden belirlenmekte, belli durumlarda borcun kısmen silinmesi söz konusu olabilmektedir. Moratoryum ilan edilmesi durumunda var olan borçlar silinmezler yeniden yapılandırmaya giderler. Faiz oranları tekrar belirlenir. Moratoryum durumu genellikle ani krizlerden dolayı gerçekleşir. Moratoryum geçici maddi sıkıntıları hafifletmek amacı ile ya da çözmek amacı ile ilan edilmektedir. Moratoryum uygulaması; borçlunun ödeme gücünü kaybetmesinden dolayı borçlarının tümünü veya bir kısmını ödeyemeyeceğini ilân etmesine adı verilir. Bu süreç genellikle borçlu ve alıcı arasında borcun yeniden yapılandırılması, borçların vadelerinin uzatılması ile sonuçlanır. Bir devletin borçlarını zamanında ödeyememesi durumunda borcun temerrüde düşmesi ve devletin mevcut koşullarda borcunu ödeyememesine de moratoryum denir.
