Kamu yönetiminin temel yapı taşını oluşturun üst düzey yöneticilerin yetiştirilmesi oldukça önemlidir. Yalnızca iyi bir eğitim almış yöneticilerin önderliğinde sağlam bir bürokrasinin oluşması mümkündür. Bu amaç doğrultusunda çeşitli ülkelerde kamu yöneticilerini yetiştirmeye yönelik yükseköğretim kurumları kurulmuştur.
Türkiye’nin yakın geçmişine baktığımızda bir zamanlar var olan Türkiye ve Orta Doğu Amme İdaresi Enstitüsü bu tip bir yükseköğretim kurumuna örnek olarak gösterilebilir. Kısaca TODAİE olarak ifade edilen bu kurum 1952 yılında Türkiye ve BM arasında yapılan ek protokole istinaden kurulmuştur. Devletin idari yapılanmasında önemli bir rol alarak devletin kadrolarına yönetici yetiştirmeyi hedeflemektedir. Yaklaşık 40 ülkeden gelen öğrenciler ve yöneticiler TODAİE’ye gelerek lisansüstü eğitimlerini tamamlamış ve kendi ülkelerine dönmüşlerdir. Ortadoğu’dan, Kafkasya’ya, Kuzey Afrika’dan Balkanlara uzanan bu kurum zamanla Avrasya’ya da yayılmıştır. Ancak 2018 yılına gelindiğinde 703 sayılı KHK ile TODAİE’nin kapatılmasına karar verilmiştir.
Kamu yöneticileri yetiştirmeye yönelik olarak 1945 yılında Fransa’da kurulan bir diğer yükseköğretim kurumu ise École Nationale d’Administration’dır. ENA’nın temel hedefi kamu kurumlarında yer alan üst düzey yöneticilerin seçilmesinde tekliği sağlamaktır. Bu sayede üst düzey yöneticilerin çağdaş yönetim anlayışına uyumlu olarak yetiştirilmesi amaçlanmıştır. Bu okuldan mezun olan kişiler 27 ay bakanlıklarda staj yapmaktadır ve stajlarının ardından prestijli devlet kurumlarında en iyi işleri seçebilme imkanına sahiplerdir. Böylece sağlam temellere dayandırılarak ölümsüz bürokrasi ortaya çıkmıştır. Ancak 2017 seçimleri ile Fransa’nın Cumhurbaşkanı olan Emmanuel Macron 2018 yılında yaşanan sarı yelekliler ayaklanmasında ENA’nın kapatılacağına dair söz vermiştir. Macron da ENA’dan mezun olmasına rağmen okulun kapatılmasını istemiştir. Temel nedeni okulun yalnızca üst düzey seçkinlerden öğrenci seçmesi ve sivil halk ile yakın temasta bulunulmamasından doğan sınıf ayrımcılığıdır. Halk ve hükümeti birbirine yakınlaştırmak için Nisan 2021 tarihinde Macron ENA’nın kapatıldığını duyurmuştur.
Yapılan araştırma sonucuna göre TODAİE’nin kapatılması ENA’nın kapatılması gibi önemli bir nedene dayanmadığı görülmüştür. Hatta TODAİE’nin kapatılmasındaki kesin nedene ulaşılamamıştır. Şüphesiz bu iki kurum yerine kamu yöneticisi yetiştirmeye yönelik tüm yurttaşları kapsayarak liyakati esas alan kurumların kurulması gerektiği düşünülmektedir.
