Yöneticilik kavramı, insanlık tarihi kadar eskidir. Tabii ki eski dönemlerde kurum yöneticiliği anlayışı yoktu, ancak insanları yönetme faaliyeti her zaman var olmuştur. Eski yüzyıllardaki “yönetici” kavramı, bir ülkenin yöneticisi olan devlet başkanlarını akla getiriyor. Ancak günümüz devletlerine baktığımızda, yöneticilik hem devlet hem de kurumların yönetim işlerini yansıtıyor.
Geçmiş yıllarda yöneticilik ve yönetim sistemleri üstüne birçok araştırma ve çalışma faaliyetleri yapılmıştır. Akademik anlamdaki yöneticilik çalışmaları için belirli tarihler olsa da insanlığın eskiye dayanan yönetme faaliyetlerinin tam tarihi bilinemiyor. Yönetim çalışmalarının bilimsel olarak araştırılması da günümüze daha yakın tarihlerde olarak karşımıza çıkıyor. “Yönetici” ve “yöneticilik” kavramlarının ne olduğuna kısaca bakmak gerekirse, şöyle bir açıklama yapabiliriz:
Yöneticilik, yönettiği kurumun sistemini ve çalışanları dengede tutan en önemli unsurlardan birisidir. Kurumun sisteminin dengesini sağlamak ve uyumsuzluk olduğunda gerekli müdahalelerle sorun çözmeyi gerektirir. Yönetici ise; bu dengenin korunmasını sağlayan, kurumun veya birimlerin idaresinde yetkisi olan kişidir. Sistemin doğru işleyişinden sorumlu olan ve bu işleyişi olması gerektiği gibi yöneten kişidir yönetici.
Bu yazıda, “Yönetici Nedir?”, “Yönetici Ne İş Yapar?”, “İyi Bir Yöneticinin Nasıl Olmalıdır?” ve “Yönetici Olmak İçin Neler Yapılmalıdır?” sorularına cevap arayacağız. Yönetici kavramıyla ilgili bu konulara birlikte göz atmaya ne dersiniz?
“Yönetici nedir?” diye düşündüğümüzde ilk olarak aklımıza gelen kavram, işyerlerindeki idarecilerdir. Ancak, yönetme faaliyeti ve genel olarak “yöneticilik” kavramı, hayatın her alanında karşımıza çıkan bir durumdur. Bir evin yönetimi, bir ofisin yönetimi gibi belli bir düzeni olan her alanda yönetim faaliyetleri vardır.
Bunlar gibi, okul hayatındaki öğretmenler ve müdürler de eğitim dönemlerimizdeki yönetici örnekleridir. Herhangi bir kurumda veya iş hayatının herhangi bir biriminde yönetme işini yapanlar yönetici olarak adlandırılabilir.
Ancak profesyonel kariyer hayatındaki “yönetici”, kurumun veya birimlerin başında olan ve idare işini yapan kişidir.
İş hayatındaki yönetici, idarecisi olduğu işyerindeki düzenin sistemli bir şekilde yürümesini sağlayan kişidir. Kurumdaki veya ilgili birimdeki çalışanların da idarecisi konumundadır ve bu çalışanları iş konusunda yöneten kişidir.
TDK sözlüklerine baktığımızda “yönetici” ve “yöneticilik” kavramlarının anlamlarının şu şekilde olduğunu görebiliriz:
Yönetici: “Yönetme yetkisini elinde bulunduran”, “yöneten kişi”, “idareci”.
Yöneticilik: “Yöneticilik yapma”, “idarecilik”
Yönetici ve yöneticilik kavramlarının anlamlarına baktıktan sonra, yöneticilerin hangi işleri yaptığı merak edilebilir. Bir sonraki başlığımız olan “yönetici ne iş yapar?” kısmında, yöneticilerin sorumlulukları ve görevlerine değineceğiz. Bir yönetici hangi işleri yapar, birlikte bakalım…
“Bir yönetici ne iş yapar?” sorusunun cevabı herkes tarafından az çok bilinir. Ancak yöneticilerin gerçekte hangi işleri yaptığını detaylı olarak pek kimse bilmez. İşte, bir yöneticinin yaptığı bütün işlerin detayları bu yazımızda.
Yöneticilerin yaptığı işlerden bazıları ve açıklamaları şunlardır:
Kurumdaki sistemi kurmak ve yürütmek: Kurumun yönetildiği sistemin oluşturulması ve yürütülmesi işi yöneticinin öncelikli görevidir. Yönetici, çalışma sistemini kurumun konseptine uygun bir şekilde kurmalıdır, yoksa sistemde aksaklıklar yaşanır.
İyi bir ekip kurmak: Yöneticinin vizyonu da ekibinden belli olur. Çünkü ekip elemanlarının herbiri, yöneticinin ve kurumun imajına katkıda bulunur. Şunu eklemeliyiz ki; iyi elemanları bir araya getirip ekip yapmak yetmez, ekibin uyumlu çalışmasını da sağlamak gerekir. İyi bir yönetici, işte tam da bunu yapabilen kişidir.
Denetim yapmak: Kurum sisteminin yürütülmesi işinin uygun bir şekilde yapılması için denetim yapar. Denetim yapılması, uygunsuzluk faaliyetlerini önleme açısından gerekli bir uygulamadır.
Kurumu hedeflerine ulaştırmak: Yönetici, kurumun hedeflerine ulaşabilmesi için gereken her şeyi yapar. Kurumun hayallerini gerçekleştirmekte yöneticinin önemli bir rolü ve sorumluluğu vardır.
Risk almak: Yönetici, doğru ve gerekli riskleri alır. Kurumun verimli işler yapabilmesi için gereken her türlü riski alarak, kurumun başarısında önemli rol oynar. İyi bir yöneticinin diğerlerinden farkı, riskli durumlarda alınan kararlarda ortaya çıkar.
Sabırlı ve mantıklı hareket etmek: Yönetici, gerektiğinde beklemeyi bilen ve doğru zamanda doğru adımı atan kişidir. Kurumun kaynaklarını doğru kullanmak, risk alınacak durumları doğru seçmek için mantıklı hareket eder.
İyi bir yöneticinin özellikleri konusu da önemli konuların başında gelir. İnsanların çoğu, birçok kurumda yönetici pozisyonunda çalışabilir. Hatta kurumlara memur pozisyonunda giren, tecrübe veya başarı kazanarak yöneticiliğe terfi eden kişiler de olabiliyor. Bu da demek ki, çok çalışan ve başarılar kazanan birçok kişinin yönetici olma şansı var.
Böyle bir şans olmasına rağmen; herkesin yönetici olması mümkündür, ancak hepsinin iyi yönetici olması mümkün değildir. Çünkü iyi bir yönetici olmanın gerektirdiği bazı özellikler vardır. Bu özelliklerden hepsini açıklamak mümkün olmasa da bazılarını burada paylaşacağız.
İşte, iyi bir yöneticinin özellikleri genel olarak şunlardır:
İnsanlarla iyi iletişim: İyi bir yönetici, hem kendi çalışanlarıyla hem de müşterilerle iyi ilişkiler geliştiren bir özellik taşımalıdır. Çalışanlarını dinleyen, önemseyen ve sorunlarını çözen bir yönetici iyi bir yöneticidir.
Empati yeteneği taşımak: Yönetici, çalışanını empati yeteneği sayesinde anlayabilir ve sorunlarını daha rahat çözebilir. Bu nedenle iyi bir yöneticide empati yeteneği, olmazsa olmazdır.
Eleştiriye açık olmak: Yönetici, eleştiriye açık olduğu sürece kendini geliştirebilir ve iyi bir yönetici haline gelebilir. Hatalarından ders alıp eleştirileri “yapıcı” özelliğiyle kullanan yönetici, iyi bir yöneticidir.
Zamanı doğru yönetmek: Çalışmalarda verimlilik açısından zaman yönetimi hayatî bir önem taşıyor. İyi bir yönetici, zaman konusunda doğru bir strateji izlemeyi bilen kişidir.
Adil olmak: Yönetici adil olduğu sürece, çalışanlarının sempatisini ve güvenini kazanır. İyi bir yönetici, hem çalışanların özlük hakları hem de yapılan işler konusunda adil davranırsa; çalışanlar daha verimli ve daha mutlu çalışır.
Ekip ruhu taşımak: Egosundan arınmak ve kendisini ekibin parçası saymak, hem o yöneticiyi iyi yönetici yapar, hem de kuruma başarıyı getirir.
Çalışanları takdir etmek: Çalışanların başarılarını takdir etmek konusunda geri bildirimler, işyerinde verimi arttıran, iyi bir yöneticinin özelliklerindendir. Bu takdir ve diğer geri bildirimlerin, çalışanın motivasyonunu arttırdığını söyleyebiliriz.
“Yönetici olmak için neler yapılmalıdır?” diye merak edenler, tam da doğru yerdesiniz! Bu sorunun cevabına geçmeden önce, isteyen herkesin bir yönetici olma şansının olduğunu söylemeliyiz. Tabii ki gerekli uzmanlıklar ve yeterlilikleri karşıladıktan sonra bu mümkün.
Yönetici olmak için öncelikle eğitimi seven ve kişisel gelişime açık bir özelliğe sahip olması gerekiyor. Bu şart, yöneticilik gibi başarılı bir pozisyona ulaşmak için gereken kişisel bir özelliktir. Önceki konu başlığımızda işlediğimiz “iyi bir yöneticinin özellikleri”, aslında yönetici olmak için gereken temel özelliklerdir. Ancak ülkemizdeki “yönetici” kavramının bize çağrıştırdığı olumsuz yargı, mevcut yöneticilerin yeterli özelliklere sahip olamamasından kaynaklanır. Bu nedenle, yönetici olmak için en önemli şeylerden birisi, “iyi yönetici özellikleri” taşımaktır.
Yönetici olmak için kişisel özelliklerin dışında, eğitim ve tecrübeler de gerekiyor tabii ki. Yöneticilik için belirli bir bölüm okumak gerekmiyor. Ancak İşletme, İşletme Mühendisliği bölümü, İktisat, Yönetim Bilimleri veya Mühendislik bölümlerinden mezun olanların yönetici olma olasılığı daha yüksektir. Lisans sonrasında yüksek lisans ve doktora gibi akademik kariyer adımları, yöneticilik için gerekli tecrübeyi ve yetkinliği sağlar.
Yöneticilik için kişisel özellikler ve eğitim konusunun dışında en önemli adım, çok çalışmaktır. İyi bir yönetici, her zaman diğer kişilerden daha çok çalışan kişidir. Kurum işini kendi işi gibi sahiplenen ve çok çalışan bir personel, eğitimi ve tecrübesi de yeterliyse yönetici olabilir.
KAYNAK: https://www.iienstitu.com/blog/yonetici-nedir
