Yaşanılan toplum içerisinde eşitlik söz konusu olsaydı toplum içerisinde örgütlenmelerin olması söz konusu dahi olmazdı. Genel anlamda iktidar nedir?; başkaların davranışlarını etkileyebilme, kontrol edebilme ve kendi istek ve arzularına göre yönetebilme gücüne iktidar denir. Diğer bir taraftan, iktidarın tarih içerisinde büyük bir dönem monarşik bir düzende gücün tek bir elde toplandığını görmekteyiz. Çağdaş siyasal dönemlerde, mutlakıyetçilik karşıtı başlatılan mücadelelerin ardından, iktidarın çok değişik vazifeleri ve onun kötüye kullanılmasının önüne geçmek için, birbirinden ayrılmıştır. Bu ayrıma kuvvetler ayrılığı denilmiştir. Kuvvetler ayrılığına göre, yasama kuvveti kanun yapar, yürütme organı hükümet eder, yargı organı ise yasaların uygulanmasından kaynaklanan anlaşmazlıkları çözer. İktidarın öğeleri ;
1- Güç ve Zorlama: İktidarın temel ögesi güç ve zorlamadır. Güç, kısaca maddi üstünlükten bahseder. Maddi üstünlüğün birden fazla aracı bulunmaktadır. Bunlar, maddi zenginlik, fiziki kuvvet, bilgi ve statüdür.
2- Benimseme: İktidarın güç ve zorlama yetkisi ile kontrolünü sürdürmesi olanaksızdır. Bu bağlamda iktidarın güç ve zorlama yerine benimseme “kabul edilme” özelliği karşımıza çıkmaktadır. İktidarın araçları ;
İktidarı ve kontrolü farklı yöntemlerden faydalanarak kontrolün sağlanması mümkündür. Bu yöntemler; kuvvet kullanma, ekonomik imkanlar, ödüllendirme, propaganda ve meşruiyettir.
Kuvvet Kullanma: Kuvvet kullanma yetkisi fiziki olduğu kadar manevi olarak da zorlamada olabilir. Örnek vermek gerekirse kolluk kuvvetlerinin bir olaya da çatışma esnasında güç kullanması durumu olarak gösterebiliriz. Siyasal iktidarı elinde bulunduran iktidar ise güzü kullanma ve kullandırma yetkisine sahiptir. Devlet meşru kuvvet kullanma ve cezalandırma yetkisini elinde bulunduran tek bir organdır. Başka hiçbir örgüt veya oluşumun bu kuvveti kullanamaz.
2- Ekonomik İmkanlar: İktidar için en önemli araçlardan birisi de ekonomidir. İktidar bu kaynağı istediği gibi dağıtır. Geleneksel toplumlarda sultanlar ve krallar bu ekonomik kaynakları öncelikle aile bireylerine dağıtır, sonra yakınında hizmet edenlere ve bürokratik kullarına dağıtırlardı. Modern toplumlarda ise bu kaynak ihtiyaca göre dağıtılmaktadır.
3.Ödüllendirme: İktidarı elinde tutmak ve devam ettirmenin bir diğer aracıda ödüllendirmektir. Bu ödüller arasında, unvan, şeref, rütbe ve makam gibi ödüller bulunmaktadır.
4.Propaganda: İktidar araçlarından biri olan propaganda diktatörlerin döneminde sıkça kullanılan bir yöntemdir. İktidarın olağan güçleri olduğunu topluma ikna ederek iktidarını güçlendirme yoludur. Ancak bu yöntem demokrasilerde pek uygulanmaz.
5.Meşruiyet: İktidarın toplum içerisinde meşruluğunu kabul ettirememesi durumunda iktidar süresinin kısa olacağı, meşruiyet zemininde ise iktidarın uzun olacağıdır.
KAYNAK: https://www.lisansegitim.com/iktidar-nedir/
